Odpowiednikiem krasowych form powierzchniowych i podziemnych w strefie polarnej są formy powstałe w wyniku procesów ablacyjnych oraz selektywnego topnienia lodowców, a także procesów zachodzących wewnątrz masy lodowej. Procesy te nazywane są też kriokrasem (Pulina, 1997). Ze względu na duże podobieństwo niektórych form krasowych wyspy Madre de Dios (Patagonia Chilijska) z formami występującymi na lodowcach północno-zachodniego Spitsbergenu, podjęto próbę ich sklasyfikowania i porównania. Szczególnie duże podobieństwo stwierdzono w przypadku form powierzchniowych tych obszarów.
Wyspa Madre de Dios położona jest w archipelagu wysp w południowej, chilijskiej części Ameryki Południowej. Głównym elementem rzeźby terenu są tam płaskie wierzchołki gór, wynurzające się z Oceanu Spokojnego. Są to sięgające 500 - 700 m n.p.m. pasma marmuru i wapieni. Zarówno formy powierzchniowe, jak i podziemne występujące w północnej części wyspy Madre de Dios charakteryzują się dużym urozmaiceniem i olbrzymim nagromadzeniem na niewielkim obszarze. W czasie badań dokonano rozpoznania całego szeregu mikro i mezoform oraz kilkudziesięciu jaskiń. Tak duża ilość form i ich wielkie zróżnicowanie są wynikiem specyficznych, ekstremalnych warunków klimatycznych i przyrodniczych, które sprzyjają wyjątkowej intensywności rozpuszczania podłoża skalnego i erozji skał. Dodatkowo wyspę porasta gęsty las deszczowy z dominacją buka antarktycznego oraz roślinnością krzaczastą, mchami i porostami, będący wyjątkowo bogatym źródłem CO2. Warunki te spowodowały, że na wyspie mamy do czynienia z krasem odkrytym (gołym), jak i zielonym.
Analizowane formy kriokrasowe dotyczą głównie lodowca Waldemara i lodowca Ireny zlokalizowanych na północno-zachodnim Spitsbergenie. Część z opisywanych form pochodzi także z lodowca Aavatsmarka. Intensywność procesu ablacji i kształtowania się form kriokrasowych w dużym stopniu może być powiększana lub pomniejszana poprzez pokrycie powierzchni lodowca materiałem morenowym. Główne, nie meteorologiczne czynniki decydujące o zróżnicowaniu topnienia to: zmienna gęstość warstwy topniejącej, nachylenie powierzchni i sposób jej odwodnienia, występowanie linii foliacji i wychodni powierzchni poślizgu, spękań, szczelin oraz obecność materiału morenowego i eolicznego na powierzchni, a także w przypowierzchniowej warstwie lodu. Każdy z wyżej wymienionych czynników może doprowadzić do powstania pozytywnych lub negatywnych form rzeźby powierzchni lodowca.
Powierzchnia lodowca Waldemara i lodowca Ireny miejscami pokryta jest w znacznym stopniu moreną powierzchniową. Formy, które występują na tych lodowcach, takie jak: kriokonity oraz ablacyjne mikroformy linijne i owalne, meandryczne, jak również stoły lodowcowe można zaliczyć do powierzchniowych mikroform. Są one najbardziej zbliżone do form krasu powierzchniowego wyspy Madre de Dios. Szczególnie interesujące są formy zbliżone do tak zwanych rur krasowych czyli kriokonity o głębokości nawet do 50 cm, które w dużych ilościach występują w strefie czołowej lodowca Ireny i Waldemara. Innymi ciekawymi formami są stoły lodowcowe, będące odpowiednikami stołów krasowych.
Do form kriokrasowych, zaliczających się do mezoform, odpowiadających na analizowanych lodowcach lejom krasowym i depresjom krasowym zaliczają się zagłębienia zapadliskowe. W strefach czołowych wszystkich analizowanych lodowców występują doliny marginalne, odpowiadające krasowym dolinom ślepym. Dodatkowo przed czołem lodowca Aavatsmarka obserwuje się intensywne wypływy wód ablacyjnych o charakterze wywierzyska, co można porównać z krasową doliną wywierzyskową na wyspie Madre de Dios.
Do form przejściowych między mikro- i mezoformami na lodowcach możemy zaliczyć cieki supraglacjalne. Na powierzchni lodowca Waldemara i Ireny istnieje wiele stałych, wieloletnich potoków supraglacjalnych wciętych na głębokość do 2 m. Wyjątkowa intensywność procesu rozpuszczania i erozja materiału skalnego spowodowała, że na płaskich i nachylonych powierzchniach skalnych wyspy Madre de Dios utworzyła się bardzo bogata sieć form linijnych i koryt, okresowo wypełnianych wodą. Podobnie, jak w przypadku cieków supraglacjalnych bardzo silnie one meandrują, a głębokość wzrasta wraz z ich biegiem, osiągając nawet do kilku metrów. Różnica w charakterze tych koryt krasowych i kriokrasowych polega głównie na ciągłości zasilania. Podobne formy wyróżnia Pulina (1997, 1999).
Do form podziemnych na obszarach krasowych zaliczają się jaskinie pionowe i poziome. W terenie zlodowaconym odpowiadają im studnie i jaskinie lodowcowe. Na wyspie Madre de Dios stwierdzono istnienie wielu studni krasowych do głębokości 60 m. Studnie lodowcowe występujące na lodowcu Waldemara i Ireny osiągają głębokości do 30 m, a jeszcze większe na lodowcu Aavatsmarka. Ponadto w lodowcach licznie występują tunele inglacjalne i subglacjalne. Na obszarach krasowych wyspy Madre de Dios formy te stanowią jaskinie podziemne z całym systemem studni pionowych i korytarzy poziomych. Zwraca uwagę fakt, że na wyspie tej procesy krasowe zachodzą wyjątkowo szybko, co ma istotny wpływ na bogactwo i różnorodność form, a także na fakt, że niektóre z nich osiągają niespotykane gdzie indziej rozmiary, jak na przykład formy linijne (żłobki, koryta cieków). Dzięki temu część z nich staje się wyraźnie podobna do form lodowcowych.

REFERENCES
Pulina M. 1997. Relieves of surface on subpolar glaciers. Polish Polar Studies, Warszawa, 215-222.
Pulina M. 1999. Kras. Formy i procesy. Wyd. UŚ, Katowice, s. 375.